Trong thế kỷ XX, lịch sử ghi nhận rất nhiều phát minh quan trọng có ảnh hưởng lớn tới cuộc sống của nhân loại và tạo ra những cuộc cách mạng toàn diện trong các lĩnh vực khoa học công nghệ. Điểm chung của hầu hết các phát minh đột phá như: bản đồ gen, chip điện toán, vật liệu mới, các công nghệ trợ giúp tính toán, quản lý và khai thác cơ sở dữ liệu... đó là khai thác năng lực tính toán tự động của máy tính điện tử để giải quyết các vấn đề phức tạp và thiết yếu.

Trong ngành khoa học công nghệ ứng dụng như xây dựng, cơ khí, cơ điện, thủy công, môi trường... cũng ghi nhận một sự thay đổi toàn diện về công nghệ tính toán. Khởi điểm từ việc công bố ý tưởng về sự giải quyết bài toán phân tích cơ hệ bằng cách rời rạc hóa của Alexander Hrennikoff (1941) và Richard Courant (1942) và sau đó là những bước tính toán được hệ thống hóa thành một phương pháp tính toán mới của Olgierd Zienkiewicz (1947) từ trường Imperial College, Vương quốc Anh, phương pháp Phần tử hữu hạn (Finite Element Method - FEM) hoặc cồn được gọi là phương pháp phân tích dùng phần tử hữu hạn (Finite Element Analysis - FEA). Thời gian sau, phương pháp này được phát triển mạnh mẽ trên phạm vi toàn cầu và trở thành một phương pháp chính thống, rất hiệu quả và có khả năng ứng dụng mạnh mẽ.

Hiện tại, việc sử dụng các phần mềm tự động hóa quá trình phân tích bằng phương pháp phần tử hữu hạn đã trở thành một bước bắt buộc trong quá trình phân tích và thiết kế. Dù nước ta vẫn còn nằm trong danh sách những quốc gia đang phát triển, chưa có đủ điều kiện để du nhập và sử dụng chính thống các phần mềm tính toán thương mại đồ sộ như SAP 2000 Nonlinear, ETABS, STAAD Pro, ANSYS, ABAQUS, SAM CEF.... Nguyên lý cơ bản về phương pháp phần tử hữu hạn đã được đưa vào chương trình đào tạo kỹ sư của các trường công nghệ. Thông thường, môn học này được xác định như là một học phần bổ sung vào giai đoạn chuyên ngành hoặc cơ sở ngành, tự chọn hoặc bắt buộc với thời lượng khoảng 2 tín chỉ.

Cũng do lịch sử phát triển của phương pháp phần tử hữu hạn, có rất nhiều trường phái luận lý hình thành và đều có những thành tựu rõ rệt. Khi các trường phái này du nhập vào Việt Nam, đã thể hiện một số cách trình bày và quan điểm khác nhau trong các tài liệu đã ấn bản. Cùng với sự phức tạp của phương pháp tính toán, sự đa dạng của các tài liệu luận lý khiến sinh viên, các kỹ sư khó có thể có được sự nắm bắt các quan điểm cơ bản phương pháp này một cách rành mạch, rõ ràng và có hệ thống.

Cuốn sách ”ứng dụng phương pháp phần tử hữu hạn bằng phần mềm MathCAD” được viết và biên soạn theo mục tiêu đó.