Thuật ngữ "dân số học" mới chỉ được dùng như một thuật ngữ khoa học từ khoảng hơn một thế kỉ nay. Có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp "demos" (dân cư) và "grapho" (mô tả), ngành khoa học này chuyên nghiên cứu các quy luật vận động của dân số trong mối quan hệ với các yếu tố tự nhiên và xã hội, trình bày và mô tả tình hình dân số trong quá trình biến động của nó cùng với các xu hướng và nhân tố ảnh hưởng tới các quá trình dân số theo thời gian và trong không gian. Ngành dân số học có tên theo tiếng Pháp là démographic và tiếng Anh là demography.

Trong dân số học có dân số học đô thị (démographic urbaine, urban demography) là chuyên ngành nghiên cứu sâu những khía cạnh của sự vận động dân số trong các đô thị, như sự tăng trưởng tự nhiên, tăng trướng cơ học, cấu trúc dân cư đô thị, thành phần nhân khẩu của các hộ gia đình ở đô thị, V.V... Việc nghiên cứu dân số học đô thị rất cần thiết cho việc tính toán và dự báo quy mô của đô thị cũng như các đơn vị quy hoạch cúa nó.

Đô thị là không gian cư trú cúa một cộng đồng người sống tập trung và hoạt động trong những khu vực kinh tế phi nông nghiệp, vì vậy cùng với đất đai (lãnh thố) thì dân cư là yếu tố cơ bán của đô thị và cũng là một đối tượng chủ yếu của đô thị học và xã hội học đô thị. Đặc biệt khi nghiên cứu quá trình đô thị hóa, việc phân tích các cấu trúc dân cư ở đô thị và nông thân cùng với những dặc điếm của việc chuyển cư trên phạm vi rộng (toàn quốc) cũng như trên phạm vi hẹp (từng vùng, từng tính) luôn giữ một vai trò quan trọng.

Trong việc giảng dạy môn học quy hoạch đô thị tại các trường đại học lâu nay đều có vận dụng các kiến thức của môn dân số học nhằm làm sáng tỏ các quy luật của đô thị hóa trên góc độ dân số. Nhu cầu về kiến thức đối với môn học quy hoạch đô thị ngày càng mớ rộng đã đời hỏi phải hiên soạn tài liệu riêng cho môn học dân số học đô thị.