Trong thời đại ngày nay, nguồn tài nguyên năng lượng hóa thạch trên thế giới  đang ngày càng cạn kiệt, việc khai thác và sử dụng năng lượng hóa thạch gây ra những tác động có hại cho môi trường đất, làm ô nhiễm nguồn nước, không khí, và đặc biệt các khí thải từ các nhà máy nhiệt điện và các thiết bị máy móc, vận tải sử dụng xăng, dầu gây ô nhiễm nặng nề môi trường không khí,  góp phần không nhỏ làm biến đổi khí hậu toàn cầu. Trong bối cảnh đó, việc tìm kiếm, phát triển các nguồn năng lượng tái tạo là rất cần thiết và có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong nền kinh tế quốc dân.

Năng lượng tái tạo là năng lượng từ những nguồn liên tục mà theo chuẩn mực của con người hiện nay là vô hạn. Các nguồn năng lượng tái tạo rất đa dạng và phong phú, bao gồm nguồn năng lượng Mặt trời, năng lượng gió, năng lượng địa nhiệt, năng lượng sinh khối, năng lượng nước, được ứng dụng cho nhiều lĩnh vực trong đời sống của con người. Việt Nam được đánh giá là nước có tiềm năng dồi dào về năng lượng tái tạo, nhưng việc phát hiện, khai thác và sử dụng năng lượng tái tạo đang còn là vấn đề mới được quan tâm, và tất nhiên chưa có vị trí xứng tầm với tiềm năng của nó.

Chiến lược định hướng và phát triển nguồn tài nguyên năng lượng tái tạo của Việt Nam đã chỉ rõ “Tập trung đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ quản lý, kỹ thuật và công nhân lành nghề; đào tạo bổ sung, đón đầu cho những ngành còn thiếu, còn yếu, nhất là các ngành năng lượng tái tạo”. Chiến lược phát triển nguồn năng lượng tái tạo đến năm 2030 và định hướng đến năm 2050 của nước ta tập trung vào các lĩnh vực chính là các nguồn năng lượng thủy điện, năng lượng sinh khối, năng lượng Mặt trời và năng lượng gió.

Cuốn sách “Cơ sở kỹ thuật năng lượng tái tạo” được biên soạn nhằm đề cập đến vấn đề về năng lượng và phát triển bền vững, cơ sở khoa học của năng lượng tái tạo và ứng dụng sản xuất năng lượng. Cuốn sách được trình bày theo trình tự lo-gic từ các khái niệm về năng lượng tái tạo, cơ sở các nguyên lý chuyển hóa năng lượng và ứng dụng của nó trong việc sản xuất năng lượng nhiệt, điện từ các quá trình tự nhiên như ánh sáng Mặt trời, gió, dòng nước chảy, thủy triều, sóng biển, sinh khối, địa nhiệt. Cuối cùng là vấn đề phát triển năng lượng tái tạo ở Việt Nam, với tiềm năng sản xuất năng lượng tái tạo, các chính sách cũng như các dự án năng lượng tái tạo đã và đang triển khai nhằm phát triển bền vững ở Việt Nam.

Mục đích của cuốn tài liệu này nhằm trang bị cho người đọc các kiến thức cơ bản về năng lượng tái tạo, trên cơ sở đó người đọc có thể tự tìm hiểu đi  sâu nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn của từng loại nguồn năng lượng tái tạo, để có đủ khả năng tham gia và vận hành các dự án, các nhà máy sản xuất năng lượng tái tạo hiện có và sẽ phát triển trong tương lai ở nước ta. Cuốn sách có thể là tài liệu bổ ích cho các độc giả, đặc biệt là sinh viên, học viên các ngành kỹ thuật năng lượng, kỹ thuật môi trường, kỹ thuật nhiệt, điện, …